altviool of viool?

De viool kennen we eigenlijk allemaal wel, het is een prachtig instrument die heel mooi langzaam kan spelen en heel snel en hoog kan schitteren. Je kunt zelfs zo op een viool spelen dat het klinkt alsof het er twee zijn, spelen met dubbelgrepen heet dat. De viool heeft ook nog een groter broertje, iets minder bekend maar net zo mooi: de altviool.

Het grootste verschil met de viool is dat de altviool lager, voller, wat nasaler, mysterieuzer en donkerder klinkt. Dit komt grotendeels doordat de altviool een lage snaar (de C-snaar) heeft ipv de hoogste snaar (de E-snaar) van de viool. Een altviool heeft een grotere en dikkere klankkast en is daardoor iets zwaarder, de afstanden tussen de vingers zijn daardoor ook iets groter. De strijkstok is iets langer en zwaarder dan die van een viool om die mooie zware C-snaar in beweging te kunnen zetten (dit geldt vanaf een 4/4 altviool).

vioolsnaren         E     A     D    G                                                                                                              altvioolsnaren            A     D     G     C

Je kunt de viool en de altviool het beste vergelijken met de sopraan en de alt in de zangstemmen.

In de kamermuziek en het orkest hebben de altviolen vaker een ondersteunende, begeleidende rol maar spelen ook wel eens een solostem. De altviool als solo-instrument (voor een orkest, met piano of helemaal alleen) kan zeker ook en Tjitske heeft jaarlijkse meerdere van zulke concerten als soliste bij zowel koren als (kamer)orkesten.

Een symfonie-orkest heeft bv 30 violen tegen slechts 12 altviolen, maar qua volume kan de altviool daar zeker tegenop. Een altviool kan meer volume maken omdat hij groter is dan de viool.

Nog een verschil: om muziek te kunnen lezen gebruik je een G-sleutel (vioolsleutel) of C-sleutel (alt-sleutel). Deze sleutels staan voor de notenbalk (5 lijntjes waar we de noten opzetten) en bepalen welke naam een noot krijgt. Een violist(e) gebruikt alleen de G-sleutel omdat alle noten die op een viool zitten op deze notenbalk passen. Een altviolist(e) Gebruikt zowel de C-sleutel als de G-sleutel. Dit hebben ze zo afgesproken omdat anders de leesbaarheid lastig zou worden want ook een altviool kan heel hoog. Voor muzikanten die gewend zijn aan het lezen in de G-sleutel is het lezen in de C-sleutel even wennen.

Tijdens de proefles kan Tjitske je het verschil tussen de instrumenten laten horen. Bij een heleboel technieken lijken de viool en de altviool heel erg op elkaar dus wat je op de viool geleerd hebt kun je op de altviool weer gebruiken en vice versa. Toch houd de een meer van de viool en de andere van de altviool, ook kun je dat bij kinderen al vaak merken. Ook is de ene mens meer een type voor de melodielijnen en de andere vind de ondersteunde, 2e stem weer mooier en leuker om te spelen, voor elk wat wils dus.

Gelukkig kun je tegenwoordig gebruik maken van kinder(alt)violen. Vioolbouwer Jurriaan van Roon (contradamusica) heeft een speciale ombouwmethode waardoor je al vanaf 5 a 6 jaar met de altviool kan beginnen!

violen zijn er in de maten 1/32; 1/16; 1/8; 1/4; 1/2; 3/4; 4/4*

altviolen zijn er in de maten 1/16; 1/8; 1/4; 1/2; 3/4; 4/4*

* 4/4 is een hele (alt)viool. Bij de violen is dat een standaard maat (het model verschilt wel per bouwer), bij de altviool geldt geen standaard maat meer vanaf een 4/4, er kunnen centimeters verschil zitten tussen 2 altviolen.

Tjitske is begonnen op de viool maar heeft altijd al een liefde voor de altviool gehad. Omdat er toen nog geen kinderaltviolen bestonden is Tjitske op haar 17e pas de altviool erbij gaan spelen. Nog steeds bespeeld ze beide instrumenten al heeft de altviool op het concertpodium de overhand gekregen. Methodiek en pedagogiek heeft ze voor beide instrumenten op het conservatorium in Utrecht gestudeerd en met goed gevolg afgesloten.